Od 1 września 2017 roku na terenie województwa śląskiego obowiązuje Uchwała Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 7 kwietnia 2017 r. w sprawie wprowadzenia ograniczeń w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw, zwana uchwałą antysmogową.

Zgodnie z jej zapisami instalacje niespełniające wymagań, których eksploatacja rozpoczęła się przed 1 września 2017 roku powinny zostać wymienione zgodnie ze wskazanymi w uchwale terminami.                                                                                 

Zgodnie z uchwałą antysmogową po 1 stycznia 2022 roku z eksploatacji powinny zostać usunięte najstarsze, najbardziej emisyjne urządzenia grzewcze, wiek kotła powyżej 10 lat (2006 r. i starsze) oraz kotły bez tabliczki znamionowej.

W związku z powyższym upoważnieni pracownicy Urzędu Miasta i Gminy w Żarkach przeprowadzają kontrole domowych pieców i kotłów.

Kontrole przeprowadzane są pod kątem nielegalnego spalania odpadów, jakości paliw, rodzaju źródła ogrzewania oraz przestrzegania zapisów uchwały antysmogowej dla województwa śląskiego.
Czynności kontrolne wykonywane są w obecności właściciela nieruchomości lub dorosłego domownika. Z czynności kontrolnych sporządzany jest protokół.

Prawa i obowiązki osoby kontrolowanej?
Kontrolowana osoba fizyczna ma obowiązek umożliwić przeprowadzenie kontroli, a w szczególności:
- umożliwić wstęp kontrolującego wraz z rzeczoznawcami i niezbędnym sprzętem na teren nieruchomości, obiektu lub ich części w godzinach od 6 do 22,
- udzielić pisemnych lub ustnych informacji w zakresie niezbędnym do ustalenia stanu faktycznego, a także okazać dokumenty i udostępnić wszelkie dane mające związek z problematyką kontroli (art. 379 ust. 3 prawo ochrony środowiska, dalej p.o.ś.).

Udaremnianie lub utrudnianie przeprowadzenia kontroli lub dokonania czynności kontrolnej stanowi przestępstwo, o którym mowa w art. 225 § 1 kodeksu karnego „Kto osobie uprawnionej do przeprowadzania kontroli w zakresie ochrony środowiska lub osobie przybranej jej do pomocy udaremnia lub utrudnia wykonanie czynności służbowej, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”.

Osoba kontrolowana jest uprawniona do:
- otrzymania jednego egzemplarza protokołu kontroli (art. 380 ust. 1 p.o.ś.) oraz do podpisania protokołu,
- wniesienia zastrzeżeń i uwag do protokołu wraz z uzasadnieniem (art. 380 ust. 2 p.o.ś.),
- odmowy podpisania protokołu oraz przedstawienia swojego stanowiska na piśmie w terminie 7 dni Burmistrzowi Miasta i Gminy Żarki (art. 379. ust. 3 p.o.ś.).

Poza kontrolami wymaganymi przez program ochrony powietrza wynikający z ustawy antysmogowej, na terenie gminy prowadzone są także kontrole palenisk na podstawie zgłoszeń mieszkańców.